ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ

Η  ΑΤΤΙΚΗ ΤΩΝ  ΖΩΓΡΑΦΩΝ (ΙΙ)

Το πρώτο μέρος του αφιερώματος πρόβαλε τα πολύ χαρακτηριστικά έργα του Κ. Μαλέα (1879-1928) από την Αττική ύπαιθρο και τις ακτές. 

Ο Μαλέας δεν επηρεάστηκε από την επικρατούσα εκείνη την εποχή Σχολή του Μονάχου, μια και έκανε τις σπουδές του στη Γαλλία, όπου ήδη ανθούσε η τότε ανατρεπτική τάση του ιμπρεσσιονικσμού. 

Θα ήταν παράλειψη, παρ' όλα αυτά, αν απέκλειε κανείς όσα προηγήθηκαν στο νεαρό ακόμα Ελληνικό κράτος, από την εποχή της σύστασής του. 

Η βασιλεία του Βαυαρού Όθωνα έστρεψε τους Έλληνες καλλιτέχνες προς το Μόναχο, ενώ η ίδρυση του Σχολείου των Τεχνών (1837), στο οποίο θα διδάξουν Έλληνες και ξένοι καθηγητές, θα ενισχύσει την προτίμηση αυτή. 

Το Μόναχο δεν είναι ο μόνος πόλος έλξης των Ελλήνων - θα μεταβούν επίσης στην Κοπεγχάγη, τις Βρυξέλλες ή το Παρίσι - είναι όμως ο ισχυρότερος και επίσης η πόλη που φιλοξένησε τους περισσότερους σπουδαστές της τέχνης. '

Αμεση και φυσική συνέπεια είναι η διείσδυση των γερμανικών ρευμάτων στην Ελλάδα κατά τη δεύτερη πεντηκονταετία του αιώνα. 

ΟΔΥΣΣΕΑΣ  ΦΩΚΑΣ

Το Μόναχο κρίνεται από πολλούς αυστηρά. Θεωρείται ότι μετέδωσε στους Έλληνες το πνεύμα ενός άγονου ακαδημαϊκού συντηρητισμού, την περίοδο μάλιστα που στο Παρίσι εκαλλιεργείτο η νέα, γεμάτη ζωή, τέχνη του ιμπρεσιονισμού. Σήμερα, όμως, εξίσου άγονη θεωρείται η σχετική συζήτηση. 

ΓΙΩΡΓΟΣ  ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ 

Φαίνεται πλέον πιο σωστό να επισημανθούν ποια ήταν τα θετικά στοιχεία που πρόσφερε η γερμανική παιδεία και να σημειωθεί η ικανότητα των καλλιτεχνών, όσων επωφελήθηκαν από αυτή, να αποδεσμευθούν κατόπιν από ό,τι στείρο προσέλαβαν. 

ΚΑΡΑΒΙΑ  ΦΛΩΡΑ  ΘΑΛΕΙΑ

Η Θάλεια Φλωρά-Καραβία (1871-1960), ανήσυχη και δραστήρια καλλιτέχνις, περιέτρεξε την Ευρώπη και χώρες της Ανατολής επιζητώντας όχι μόνο τη διεύρυνση της θεματικής, αλλά και την εξέλιξη της τεχνοτροπίας της. Αν το νεανικό της έργο μαρτυρεί τη γερμανική μαθητεία της σε ελεύθερες ακαδημίες του Μονάχου, οι πίνακες της ωριμότητας πιστοποιούν την ευχέρεια με την οποία αφομοιώνει ουσιώδεις αλλαγές της τέχνης.

ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ  ΓΙΩΡΓΟΣ

Αυτό που οφείλει η Ελληνική ζωγραφική στην Ακαδημία του Μονάχου είναι η εμπέδωση μιας στέρεης τεχνικής, η άσκηση στο σχέδιο, το χρώμα και την αφήγηση. Αν και ήταν σαφής η ροπή της προς την αναπαράσταση της ιστορίας και την προσωπογραφία, δεν περιόρισε τις θεματικές επιλογές των σπουδαστών, ούτε εμπόδισε τη δημιουργία του προσωπικού ύφους. 

Το ιδίωμα με το οποίο εκφράζεται η πλειονότητα αυτών που μαθήτευσαν στην Ακαδημία, και το οποίο οι Έλληνες μετέφεραν στη σχολή της Αθήνας, επικράτησε να ονομάζεται «ακαδημαϊκός ρεαλισμός». 

ΓΑΛΑΝΗΣ  ΔΗΜΗΤΡΗΣ

ΞΕΝΟΣ  ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Η θεματογραφία που επικρατεί στην Ελλάδα κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα δεν διαφέρει από εκείνη άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Προέχει η ηθογραφία, με την απεικόνιση του βίου των αστικών κέντρων και, προπάντων, της υπαίθρου, με έμφαση στην απόδοση των αρχιτεκτονημάτων, της τοπικής φορεσιάς, των αντικειμένων. Περιγράφονται η αγροτική και ποιμενική ζωή, οι καθημερινές εργασίες, οι εορτές και το πένθος.

Η τοπιογραφία και η νεκρή φύση, στην αρχή διστακτικά, με άνεση αργότερα, κέρδισαν την προτίμηση των εργαστηρίων.

ΠΗΓΗ: 

"Η γένεση της Ελληνικής Ζωγραφικής 1830-1930"

Μανώλης Βλάχος, 

Καθηγητής Ιστορίας της Tέχνης του Πανεπιστημίου Αθηνών