Ένα ακόμα κείμενο - Ανοιχτή Επιστολή καταξιωμένων πανεπιστημιακών και επιστημόνων στο χώρο της Υγείας με συγκεκριμένες προτάσεις. Μακάρι η πανδημία να σταθεί τουλάχιστον η αφορμή για να αντιληφθούμε τις βαθειές τομές που χρειάζεται να γίνουν σ’ αυτό το απαξιωμένο ΕΣΥ.
Είναι αλήθεια πως χρειάζεται μεγάλη ευελιξία και οργανωτικότητα προκειμένου οι διαχειριστές της Δημόσιας Υγείας να προσαρμόσουν ΑΜΕΣΑ την έτσι κι αλλιώς περιορισμένη, κατακερματισμένη και υποβαθμισμένη πρωτοβάθμια περίθαλψη (κέντρα υγείας, περιφερειακά, δημοτικά ιατρεία) στις απαιτήσεις μιας πανδημίας σαν αυτή.
... Με αυτά ακριβώς τα μέτρα που προβάλλονται στο κείμενο των καθηγητών που ακολουθεί, και που σ’ ένα σύστημα υγείας πολιτισμένης χώρας θεωρούνται ΑΥΤΟΝΟΗΤΑ.
Όμως παρά τις διαχρονικές εξαγγελίες, σύγχρονη πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας επί 24ώρου βάσεως δεν είδαμε ΠΟΤΕ. Αν είχε ποτέ λειτουργήσει, η ποιότητα της νοσοκομειακής περίθαλψης θα είχε αναβαθμιστεί αυτόματα. Στέναζαν πάντα οι εφημερίες των γενικών νοσοκομείων απ’ τη μαζική προσέλευση ανθρώπων που δε θα χρειαζόταν να φτάσουν στο νοσοκομείο, γιατί θα ήξεραν πως το πρόβλημά τους θα μπορούσε να λυθεί σε πρωτοβάθμιο ιατρείο. Την ανεπάρκεια σ’ αυτή τη βαθμίδα περίθαλψης κάλυπταν σε μεγάλο βαθμό και με τους εύλογους περιορισμούς οι ιδιώτες γιατροί.
Συμβαίνει και τώρα ό, τι ακριβώς συμβαίνει σε κάθε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (φυσικές καταστροφές, σεισμοί, πλημμύρες, φωτιές) σ’ αυτή τη χώρα, όταν, αντί να σκύψουμε και να αντιμετωπίσουμε τις μαύρες τρύπες αναχρονιστικών και διάτρητων συστημάτων διαχείρισης και συντονισμού, αναζητούμε για πολιτική εκμετάλλευση αποδιοπομπαίους τράγους και ήρωες.
ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Ενεργοποίηση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας ΤΩΡΑ
Μονόδρομος για την αντιμετώπιση της πανδημίας
12 Νοεμβρίου 2020
Παρακολουθούμε με ιδιαίτερη ανησυχία την εξέλιξη της πανδημίας στην Ελλάδα, και έχουμε κατά καιρούς εκφράσει, ατομικά ο καθένας μας, τις απόψεις του για τη στρατηγική και τους στόχους. Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι οι υψηλές προσδοκίες, η αισιοδοξία και το κλίμα ευφορίας μετά το τέλος του πρώτου κύματος έχουν διαψευσθεί πλήρως. Η αποτυχία των μέτρων που ελήφθησαν το προηγούμενο διάστημα και οι σπασμωδικές αναθεωρήσεις αποφάσεων πριν καν εφαρμοστούν ή πριν αναλυθεί το αποτέλεσμά τους είναι απόδειξη ότι υπάρχει επιστημονική αβεβαιότητα σε παγκόσμιο επίπεδο για την στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί. Μια στρατηγική που οφείλει ΠΑΝΤΑ να αναλύει τόσο τα δυνητικά οφέλη όσο και τις αρνητικές επιπτώσεις των μέτρων. Αρνητικές επιπτώσεις που δεν αφορούν μόνο τη νόσο COVID-19 αλλά την υγεία του πληθυσμού στο σύνολό της (κοινωνική, ψυχική και σωματική ευεξία), συμπεριλαμβανομένων και πολλών άλλων νοσημάτων πέρα από τη νόσο COVID-19.
Δεν είναι όμως τώρα η ώρα για στείρα κριτική και απόδοση ευθυνών. Αντιθέτως, σήμερα είναι ακόμη πιο επιτακτική η ανάγκη για στοχευμένες, εξειδικευμένες δράσεις. Δράση δεν μπορεί είναι μόνο το οριζόντιο και καθολικό lockdown, που έχει καταστροφικές συνέπειες για τον πληθυσμό και δεν μπορεί να αντιμετωπίσει οριστικά αλλά μόνο να παρατείνει το πρόβλημα. Οφείλουμε να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο των επαναλαμβανόμενων περιόδων απομόνωσης και οριζόντιας καραντίνας υγιών και ασθενών. Η επιστημονική κοινότητα αλλά και οι αρχές θα πρέπει επιτέλους να είναι ειλικρινείς προς την κοινωνία, να μην δημιουργούν υπερβολικές και μη-ρεαλιστικές προσδοκίες, και να αναλάβουν με θάρρος τις ευθύνες για τις επιτυχίες και τις αποτυχίες στη διαχείριση της πανδημίας.
Η εμπειρία από χώρες με καταστροφικό πρώτο επιδημικό κύμα κατέδειξε ξεκάθαρα πως ο αγώνας για τον περιορισμό της πανδημίας δεν κερδίζεται μέσα στα νοσοκομεία και στις ΜΕΘ. Αντιθέτως, είναι καθοριστικό να προληφθεί η πίεση στα νοσοκομεία με ένα οργανωμένο σχέδιο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και κοινοτικής υγείας. Στα πλαίσια αυτά, καταθέτουμε τις ακόλουθες προτάσεις που έχουμε επισημάνει εδώ και μήνες αλλά που τώρα είναι ακόμη μεγαλύτερη η ανάγκη ταχύτατης υλοποίησής τους.
1. Άμεση ενεργοποίηση και στήριξη της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, τόσο σε κρατικό επίπεδο (κέντρα υγείας, ΠΕΔΥ, περιφερειακά ιατρεία) όσο και σε ιδιωτικό επίπεδο (ιδιώτες ιατροί συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ). Οφείλουμε να διδαχθούμε από τα λάθη και τις καταστροφές του πρώτου κύματος σε άλλες χώρες. Όπως εύστοχα παρατήρησαν σε δημοσίευσή τους Ιταλοί επιστήμονες από το Μάρτιο, πρέπει να κρατήσουμε τους προσβεβλημένους από τον ιό εκτός νοσοκομείων και να εμποδίσουμε την προσβολή ευαίσθητων ομάδων. Απαιτείται λοιπόν στρατηγική πρωτοβάθμιας και κοινοτικής υγείας, που θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση της πανδημίας.
2. Άμεση απεμπλοκή των νοσοκομείων από την δειγματοληψία, τον διαγνωστικό έλεγχο και την αντιμετώπιση ατόμων προσβεβλημένων με SARS-CoV-2 που δεν χρήζουν νοσοκομειακής φροντίδας. Είναι αδιανόητο να εξαντλούνται νοσοκομειακοί πόροι και προσωπικό σε διαδικασίες που δεν θα έπρεπε να πραγματοποιούνται σε νοσοκομεία.